Blauwvintonijn na halve eeuw terug in Noordzee

Na een afwezigheid van ruim 50 jaar lijkt de blauwvintonijn terug in de Noordzee bij Denemarken en Zweden. Om de comeback van de reuzentonijn beter in kaart te brengen gaat WNF met Deense en Zweedse onderzoekers satellietmarkers aanbrengen als de vissen door het Skagerrak en het Kattegat trekken.

Atlantische blauwvintonijn (Thunnus thynnus),- Malta, mei 2009. Foto: WNF.

De Atlantische blauwvintonijn stond door overbevissing lang op de rand van instorten. Met name in Japan is de grootste tonijnsoort zeer gewild door sushirestaurants. Op de Japanse markt wordt het vlees verkocht voor duizelingwekkende bedragen. Ook in de Noordzee werd in het verleden teveel op reuzentonijn gevist, waardoor ze in de jaren  ‘60 van de vorige eeuw verdween. In de Middellandse Zee dreigde het bestand enkele jaren geleden nog ten onder te gaan aan overbevissing.

Ferrari van de oceaan
Dankzij strengere regels tegen overbevissing gaat het nu iets beter met de machtige roofvis die snelheden van 70 kilometer per uur bereikt. De Ferrari van de oceaan wordt ook weer waargenomen in noordelijke wateren, zoals het Skagerrak en het Kattegat. De tonijnen trekken vermoedelijk ten westen van de Britse eilanden naar het noorden. Maar ze kunnen ook vanaf Mexico zwemmen. Om zekerheid te krijgen over hun trekroutes gaat WNF met onderzoekers uit Denemarken en Zweden en met sportvissers blauwvintonijnen voorzien van satelliettags.

Het taggen gebeurt naar verwachting in september, als de reuzentonijnen naar Denemarken en Zweden trekken. Ervaren sportvissers vangen veertig tonijnen, brengen de tags aan en zetten de vissen terug. Voor het vangen van blauwvintonijnen is voor dit onderzoek ontheffing verleend. Vissen op de blauwvintonijn is in deze regio verboden.

Betere bescherming
Het project moet inzicht geven waar de blauwvintonijnen vandaan komen en waarom ze steeds vaker te zien zijn in de Noordzee. Dat levert ook informatie op over hoe visserij, klimaat en de beschikbaarheid van voedsel trektroutes van de tonijn beïnvloeden. Deze kennis vormt de basis voor bescherming van de blauwivintonijn. In het project werkt WNF samen met een universiteit in Denemarken (DTU) en in Zweden (SLU).

“Het is fantastisch dat de blauwvintonijn weer in de noordelijke Noordzee wordt waargenomen. Dit toproofdier hoort hier van oorsprong thuis. Net als de leeuw in de Afrikaanse savanne. De terugkeer van blauwvintonijnen komt vermoedelijk ook doordat het beter gaat met vissoorten waar zij op jagen, zoals haring. We moeten er nu voor zorgen dat we fouten uit het verleden niet herhalen. Hopelijk doorkruist de Ferrari van de oceaan dan straks ook weer het Nederlandse deel van de Noordzee”, aldus Ingvild Harkes, oceanendeskundige van het WNF.

Diepgevroren tonijn op vismarkt in Japan. Bron: WNF

Twee tonijnbestanden
De Atlantische blauwvintonijn komt voor in grote delen van de Atlantische Oceaan. De vissoort kan tienduizenden kilometers ver zwemmen, een snelheid halen van 70 km/u , meer dan drie meter lang worden en wel 680 kilo wegen. Het bestand is opgesplitst in een westelijk deel, dat in de Golf van Mexico paait, en een oostelijk deel, dat in de Middellandse Zee paait. Bij het taggen van de tonijnen worden ook weefselproeven van de vissen genomen. Die kunnen duidelijk maken van welk bestand de tonijnen in Denemarken en Zweden afkomstig zijn.

De afgelopen jaren is het oostelijke bestand vooruitgegaan als gevolg van lagere visquota en een strengere controle op illegale visserij. Maar het wordt nog steeds geclassificeerd als bedreigd en het staat daarom net als het westelijk bestand op de rode lijst van de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN.